شنبه ۰۸ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
الزام به ساماندهی اقتصادی و اقتصاد سیاسی:
تالکوت پارسونز و آنتونی گیدنز تلاش کرده اند تا به یک پرسش کانونی در جامعۀ سرمایه داری پاسخ دهند: با افزایش ثروت ملی و ثروت طبقۀ سرمایه دار، چگونه می‌توان عامۀ مردم را نسبت به کشور، تعلق خاطر آن‌ها به نظام سیاسی/اقتصادی، حفظ قرارداد اجتماعی و نظم عمومی تداوم بخشید؟ در پاسخ باید گفت که در اقتصاد سیاسی کشورها، سه بازیگر اصلی وجود دارد: حاکمیت، بخش خصوصی و عامۀ مردم (مصلحت عامه). سرنوشت سیاسی کشورها تحت تاثیر دینامیکی است که در میان این سه بازیگر وجود دارد. ادبیات جهانی، واژه حکمرانی (تعامل دولت، بخش خصوصی و حقوق عامه) را بعنوان مبنای کنش متعادل و پیش رونده در حوزه‌های مختلف، مورد پذیرش قرار داده است. در خصوص ایران و در حوزه اقتصاد، این سوال مطرح می‌شود که چگونه با رویکرد حکمرانی، می‌توان اقدام به کاهش تورم دو رقمی در کشور نمود؟ در پاسخ باید گفت که، با توجه به هزینه‌های فزایندۀ نهاد دولت و ناترازی نظام بانکی، منابع مالی برای سرمایه گذاری در تولید و زیرساخت‌های کشور بسیار محدود بوده و یا به علت محدودیت استخراج و مشکلات فروش نفت، به حداقل رسیده است. برای حاکمیت، حفظ وضع موجود با اندکی تعدیل‌های مقطعی تنها راهبرد واقع بینانه خواهد بود، زیرا اصلاحات بنیادی اقتصاد کشور، خانه تکانی‌های جدی سیاسی، فرهنگی و امنیتی به همراه خواهد داشت و ائتلاف‌های متفاوت سیاسی را به وجود خواهد آورد. طبعاً هیچ حاکمیتی با دست خود ساخت قدرت خود را متزلزل نمی‌کند ضمن اینکه در گونه شناسی لذاتِ متصورِ بشر، هیچ لذتی بالاتر از لذت قدرت قرار نمی‌گیرد. حفظ وضع موجود، توان اجرای یک راهبرد دراز مدت را ندارد، اما با تعدیل‌های ماهانه و شکار فرصت‌های کوتاه مدت، قابلیت عملیاتی شدن را دارد.
کد خبر: ۳۹۴۴۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۷
فرشاد مومنی و ادعای وجود انگیزه‌های شوم پشت شوک درمانی‌های اقتصادی؛
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی می‌گوید: وقتی که تورم از حدود متعارف فراتر می‌رود و طولانی‌تر می‌شود، اساس جامعه را تهدید میکند؛ بنابراین باید به تعیین کننده‌های اصلی قدرت گفت که بدانند دارند گور خود را در درجه اول می‌کنند. چرا که بخش‌های وسیعی از مردم زجر و فقر و فلاکت را تجربه می‌کنند و ستون فقرات جامعه به لرزه در می‌آید.
کد خبر: ۳۹۱۹۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۹
نشانه‌شناسی فساد در حکمرانی :
دکتر فرشاد مومنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی ضمن تشریح نشانه‌های فساد در ساختار حکومت‌ها، تاکید دارد، ما به‌شدت نیازمندیم در این کشور پرچم توسعه‌خواهی را بلند کنیم و اگر این اقدام نشود، روندهای معطوف به انحطاط و اضمحلال سرعت و شتاب غیرعادی‌تری پیدا خواهد کرد.
کد خبر: ۳۹۱۴۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۵
فرشاد مومنی:
فساد امروز در جامعه ما یکی از مشکلات محوری است. در این که این فساد چه شکل و شمایلی دارد، سیستماتیک است یا یک اژدهای هفت سر. نظرات مختلفی وجود دارد اما فرشاد مومنی نگاهی متفاوت به آن دارد و سخنانش یک نگرانی جدی را نمایان می کند ... آیا کسی به فکر هست؟
کد خبر: ۳۹۱۱۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۱
کهنه گرایی در قدرت؛
پیرسالاری (Gerontocracy) به معنای "حکومت سالخوردگان" است. این واژه در یونان باستان در اشاره به نوع خاصی از حکومت به کار می‌رفت، ولی امروزه برای توصیف وضعیتی به کار می‌رود که هر حکومتی ممکن است دچار آن شود.در پیرسالاری، "عمر" و "تجربه" به دلایل دینی یا عرفی "قداست" یا "حرمت" دارد و به همین دلیل در تصمیم گیری‌ها، اولویت با "رای پیران" است؛ بنابراین در تخصیص مناصب سیاسی و مدیریتی، پیران بر جوانان ارجحیت دارند و صندلی‌های قدرت غالبا در اختیار پیران قرار می‌گیرد. پیرسالاری در واقع ریشه در نگرشی بنیادین به زندگی انسان دارد که می‌توان آن را تقدیس "تجربه" خلاصه کرد. هم از این رو پیرسالاری، صرفا دلالت سیاسی ندارد بلکه در فرهنگ عمومی نیز می‌تواند جاری باشد. پیرسالاری قطعا یکی از مبانی محافظه‌کاری است، اما رژیم‌های سیاسی انقلابی نیز گرفتار آن می‌شوند.
کد خبر: ۳۸۷۷۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۴
کلید قطع اینترنت توی کیف رئیس جمهور امریکاست؟
دنیای اقتصاد نوشت: اخیرا فردی به‌عنوان کارشناس در صدا و سیما ادعا کرده رئیس‌جمهور آمریکا همیشه یک کیف همراهش است که در آن دکمه‌هایی به اسم Kill Internet وجود دارد که اگر آن‌ها را فشار دهد اینترنت جهان قطع می‌شود. لازم به ذکر است که چنین رویکردی نسبت به اینترنت باعث می شود که نگران قطع اینترنت توسط امریکا شویم. و رویکرد بومی سازی در این فناوری را به دنبال دارد. لذا باید توجه داشت که؛ایران به‌عنوان کشوری که در ۴۰سال اخیر رشد اقتصادی بالای ۸درصد نداشته و در یک دهه اخیر رشد اقتصادی آن صفر بوده کشوری که تعاملات اقتصادی آن با جهان در حد صفر و سهم آن از اقتصاد جهانی کمتر از یک‌دهم درصد است چنین کشوری توان الگوبرداری از سیاست چین در مواجهه با فناوری را نخواهد داشت. ایجاد جزیره فناوری شاید در چین مانع توسعه فناوری نشود؛ اما در ایران قطعا به معنای توقف رشد فناوری و عقب‌ماندن بیشتر ایران از روندهای توسعه جهانی خواهد شد.
کد خبر: ۳۸۶۰۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۰۲
به بهانۀ ۱۱ آذر؛
یازدهم آذرماه یادآور روزی است که در سال ۱۳۰۰ خورشیدی میرزا کوچک‌خان جنگلی رهبر نهضت جنگل، تشنه، گرسنه و آواره در کوه‌های تالش، از شدت سرما یخ زد و در ۴۳ سالگی چشم از جهان بست.نویسندۀ این سطور، اما عمیقا باور دارد که میرزا تجزیه‌طلب نبوده و این یادداشت هم برای اثبات همین گزاره است. نویسنده تاکید می کند که: مهم این است که دغدغۀ انسان‌های دیگر را داشت و این دیگران در وهلۀ نخست مردمان گیلان بودند و در مرتبۀ بعد تمام ایران و ایرانیان. متهم کردن مردی چنین عاشق مردمان خود به سادگی و زودباوری و فقدان تحلیل عمیق سیاسی یک بحث است و انگ تجزیه‌طلبی و یاغی‌گری بحثی دیگر. یادمان باشد که در عصر پهلوی دوم که شاه به شدت فوبیای کمونیسم داشت و کمونیست‌ها را دشمن اصلی می‌پنداشت و به همین خاطر تا مدت‌ها دست نیرو‌های مذهبی سیاسی را باز گذاشته بود نیز مانند امروز برخی افراد به میرزا انگ نمی‌زدند.
کد خبر: ۳۸۵۰۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۱
دکتر مهدی عسلی:
دکتر مهدی عسلی در یادداشتی به بیان جنبه‌هایی از دلایل عدم تحقق اهداف برنامه‌های توسعه در کشور پرداخته است. ایشان معتقد است: در داوری از عملکرد دستگاه برنامه‌ریزی کشور به نکاتی نظیر پیچیدگی موضوع برنامه‌ریزی اقتصادی و ایجاد سازگاری درونی بین بخش‌های مختلف سیستم اقتصادی در برنامه، تغییرات غیر قابل پیش‌بینی در متغیر‌های مهم اقتصادی خارج از کنترل دولت مانند درآمد‌های نفت در طول سال‌های برنامه و تاثیر عوامل سیاسی، توجه کافی نمی شود. دکتر عسلی معتقد است: کارشناسان اقتصادی و مدیران دستگاه برنامه‌ریزی در کشور به‌رغم میل خود نمی‌توانند برنامه‌های توسعه تنظیم کنند که بتوان با قطعیت از تحقق اهداف آن برنامه‌ها صحبت کرد. این موضوع هم به‌دلیل پیچیدگی‌های برنامه‌ریزی اقتصادی و برقراری سازگاری‌های بین بخشی هم تاثیر متغیر‌های خارجی و هم به‌دلیل عدم تعهد نخبگان سیاسی است.تفاوتی ندارد که این کارشناسان و مدیران در کدام دولت برنامه را بنویسند؛ پارامتر‌های بنیادی تعیین‌کننده هستند؛ بنابراین از این نظر متهم کردن مدیران و کارشناسان اقتصادی و برنامه‌ریزی کشور به ضعف و ناتوانی در تنظیم برنامه‌های واقع‌بینانه با اهداف قابل تحقق در بهترین حالت کم‌لطفی و در بیشتر اوقات فرافکنی است.
کد خبر: ۳۸۴۷۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۷
حسین حقگو:
بخش مهمی از اعتراضات این روز‌های جامعه ایران ناشی از همین درهم‌ریختگی‌ها و آشفتگی‌ها در تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری‌ها در طی دهه‌هاست. وضعیتی که هر روز بر عمق مشکلات و ابعاد ابرچالش‌های کاهش درآمد ملی و گسترش فقر و بی‌کاری و تورم و محیط زیست و سیاست خارجی می‌افزاید. وظیفه نظام حکمرانی آن است که به جای بی‌عملی یا اتخاذ «تصمیمات بد» هرچه سریع‌تر عمق این مشکلات و بحران‌ها را درک کند و با اتخاذ «تصمیمات سخت» در پی تخفیف و رفع آن‌ها باشد و بداند این وضعیت قابل دوام نیست. راهکار‌ها نیز به نظر مشخص است: توزیع قدرت و کاهش تمرکزگرایی و مشارکت‌دادن احزاب و نهاد‌های مدنی و تشکل‌های صنفی در تصمیم‌گیری‌ها و به رسمیت شناختن حقوق مردم که این‌همه در جهت منفعت و خیر عمومی و رستگاری ملی است.
کد خبر: ۳۸۴۷۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۵
فرشاد مومنی:
فرشاد مومنی اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی (ره) گفت: وقتی بحث از رفتار‌های مالی حکومت به مثابه یک ابر متغیر تعیین کننده مطرح می‌شود، از پدیده‌ای صحبت به میان می‌آورد که به گواه متفکران، گستره نفوذ مالیات ستانی هر کشور دایره نفوذ آن کشور را تعیین میکند. نظام مالیات ستانی مستقیما با مساله تمامیت ارضی کشور مربوط است. متفکران بسیار بزرگی کیفیت مالیات ستانی و نحوه رفتار‌های مالی حکومت را مهم‌ترین نیروی محرکه توسعه یا اضمحلال می‌دانند. وی افزود: ساخت قدرت فکر می‌کنند با فشار می‌شود حکومت کرد لذا انقدر فشار‌ها بر مردم را بالا می‌برند که کارد به استخوان برسد. شرط حکومت داری این است که این مسائل را سریع بفهمند. توزیع عادلانه قدرت و ثروت در هم تنیدگی تمام عیار با نظام مالیات ستانی دارد. مومنی معتقد است: ما در اثر سیطره غیرعادی رانتی معدنی‌ها با پدیده‌ای مواجه شده ایم که نام آن را رانت خواری ۷۰ لایه گذاشته ام. وی در پایان سخنان خود گفت: در کل پایش‌هایی که در تاریخ معاصر ایران از فضای کسب و کار شده، همواره بزرگترین موانع تولید در ایران شوک ارزی بوده است. عامل دیگر بی ثباتی در سیاست گذاری‌ها است. او گفت: می‌توانیم به جای تامین منافع رانت خوار‌ها و مافیاها، به نهاد علم تمکین کنیم تا کشورمان نجات پیدا کند.
کد خبر: ۳۸۴۴۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۱۳
برخورد آمریکا با پدیده‌ی جهانی شدن؛
حوادث ۱۱ سپتامبر نمایشگر این واقعیت بود که شرایط جهانی به گونه‌ای تغییر یافته که موقعیت بسیاری از بازیگران به جهت میزان قدرت آن‌ها در صحنه‌ی نظام بین‌الملل تضعیف شده است و در نتیجه بعضی از بازیگران در صحنه‌ی جهانی دست یازی به عملیات تروریستی را تنها راه ممکن برای مقابله با اشاعه‌ی نفوذ و قدرت آمریکا به جهت موقعیت این کشور در صحنه‌ی جهانی یافته‌اند. چنین به نظر می‌رسد که آمریکا از واقعه‌ی ۱۱ سپتامبر به‌صورت بیرون آمدن از بحران معنا و برخورد با پدیده‌ی جهانی شدن بهره‌برداری کرد؛ تا بدین طریق تفکر ایجاد نظم نوین جهانی را که در حکومت قبلی جمهوری خواهان مطرح شده بود، عملیاتی نماید.
کد خبر: ۳۸۳۳۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۱
انتقال قدرت در امارات؛
با درگذشت شیخ «خلیفه»، این کشور شاهد سومین رئیس خواهد بود؛ رئیسی که خیلی زودتر یعنی ۸ سال قبل، در عمل به حاکم واقعی این کشور تبدیل شد و پس از سکته مغزی شیخ خلیفه، حکمرانی کشور در عمل به دست ولیعهد افتاد.
کد خبر: ۳۷۸۱۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۲۴
فرشاد مومنی، اقتصاددان:
نه دولت گزارش می‌دهد نه مجلس مطالبه میکند. نتیجه این می‌شود که ما دچار از ریخت افتادگی شده ایم که هیچ چیز از سند بودجه کارشناسی نیست. اگر ملاک‌های ارزیابی استاندارد شود ما با دولتی مواجه نمی‌شویم که فشار‌های مالیاتی را روی دوش مردم و تولید کنندگان می‌گذارد.
کد خبر: ۳۷۷۴۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۸
انتفاع حداکثری از توافق؛
مجید شاکری، پژوهشگر اقتصادی به این موضوع پرداخته که اولا ایران در توافق احتمالی باید به‌دنبال چه اهدافی باشد که ماحصل آن، انتفاع حداکثری کشور از توافق باشد. دوم اینکه، در پساتوافق رفتار و مواجهه دولت چگونه باید باشد که نه‌تن‌ها ایران به انتفاع حداکثری از این توافق برسد، بلکه اشتباهات دولت روحانی در پسابرجام نیز تکرار نشود.
کد خبر: ۳۷۴۷۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۸
دانشگاه طباطبایی برگزار کرد؛
نشست «سیر تحولات و هویت امروزی خانواده» از ســلسلــه نشست‌های تخصصی هویت و خانواده ایرانی به همت واحد ارتباط خانواده و دانشگاه، معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی با سخنرانی دکتر احمد برجعلی رئیس دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی در روز یکشنبه ۸ اسفند ۱۴۰۰ به صورت مجازی برگزار شد.
کد خبر: ۳۷۴۰۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۹
ناکامی سیاستگذاری در ایران؛
درباره ناکامی سیاستگذاری در ایران، علل و دلایل مختلفی می‌توان گفت که یکی از اساسی‌ترین آن‌ها خلا تئوریک است. ما از یک خلا بسیار مهم در حکمرانی رنج می‌بریم و آن هم نبود تئوری است. اگر در حکمرانی تئوری نداشته باشیم، با شرایط ابهام و عمل زدکی در سازماندهی درامر حکمرانی مواجه خواهیم بود که در عمل به تعارض، تناقض، اتلاف انواع سرمایه مادی و غیرمادی و ناکارآمدی منجر خواهد شد. اینکه مردم باید نقشی در حکمرانی دداشته باشند یا نه؟ باید در سازمان تئوری ما روشن شود. تکنیک‌ها و روش‌های اعمال این مردم سالاری بحث‌های فرعی است.
کد خبر: ۳۷۲۵۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۲
یک روانشناس پاسخ داد:
یک روانشناس، با بیان اینکه کودک همسری مولفه‌های قدرت در خانواده را به هم می‌ریزد، عنوان کرد: در خانواده سالم توزیع قدرت وجود دارد. همچنین اگر دختر یا پسر برای مسئولیت‌های زندگی آماده نباشند، دچار اضطراب، خشم یا افسردگی می‌شوند.
کد خبر: ۳۷۱۰۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۳
چهل‌سالگی دانشگاه آزاد؛
دانشگاه آزاد اسلامی تاکنون توانسته با طرح و تدوین سیاست‌ها و برنامه‌های نوین و همچنین با تحقق بخشیدن به برنامه‌ها و فعالیت‌های جامع و فراگیر خود، در راستای رشد و توسعهٔ پایدار و نیز حفظ امنیت سیاسی و اجتماعی؛ گام‌هایی اساسی بر دارد. به عقیده قلی‌پور، «با نگاهی اجمالی به سیاست‌ها و کارکرد‌های دانشگاه آزاد اسلامی در تعیین و تبیین شاخص‌های اساسی راهبرد توسعهٔ امنیت سیاسی، مشاهده می‌شود این دانشگاه از چه اهمیت ارزشمندی برخوردار است. دانشگاه آزاد اسلامی علاوه بر همه مراکز استان‌ها و شهرستان‌ها، بسیاری از بخش‌های مهم جغرافیایی کشور را تحت پوشش خود قرار داده است.» نویسنده مقاله این امر را دلیلی در ایجاد برابری آموزش و نیز دسترسی آسان به تحصیلات عالیه عنوان میکند و می‌گوید «نمی‌توان شهری را مثال زد که در آن دانشگاه آزاد اسلامی فعالیت نکند. ۳۲۰ واحد و مرکز در بیش از ۲۵۰ نقطه کشور به‌خصوص نقاط محروم، شعار یونسکو مبنی بر آموزش عالی برای همگان و رقابتی کردن آموزش عالی کشور محقق کرده‌اند.»
کد خبر: ۳۷۰۱۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۳
جمیله علم الهدی؛
علم الهدی گفت: ما می‌خواهیم ژاپن اسلامی باشیم، ما می‌خواهیم چین اسلامی باشیم. ما می‌خواهیم کشور توسعه‌یافته باشیم اما در عین حال اسلامی باشیم. عجله هم داریم چرا که انقلاب شده و همیشه در همین حالت شتاب هستیم و نوعی نظر گریزی در ما وجود دارد. این فلسفه در ایران هژمونی دارد که علوم کاربردی مهم است و علوم نظری مهم نیست.
کد خبر: ۳۶۹۵۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۷
فرشاد مومنی تشریح کرد؛
فرشاد مومنی با بیان نمونه‌ها و مصادیقی از تصمیم گیری‌های سلیقه‌ای در اقتصاد کلان بیان داشته که متاسفانه در ۳۰ سال گذشته، عمده روند تصمیم گیری‌های اقتصادی متکی بر زور و فاصله گیری از علم بوده است. در دوره احمدی نژاد و طرح مواردی نظیر پرداخت یارانه‌ها و سهام عدالت (جابجایی ۱۵۰ میلیارد دلار به شکل بینانسلی)، درخواست چند صفحه پیوست کارشناسی کردیم که بدست مان نرسید و احتمالا موجود نبود.
کد خبر: ۳۶۸۹۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۷